Jesion (Fraxinus) to rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny oliwkowatych (Oleaceae). W Polsce najczęściej spotykaną jest jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), ceniony zarówno za swoje walory estetyczne, jak i użytkowe.
Opis ogólny
- Rodzina: Oliwkowate (Oleaceae)
- Rodzaj: Jesion (Fraxinus)
- Gatunki: W Polsce najpopularniejszym gatunkiem jest jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), ale występują także inne gatunki, takie jak jesion amerykański (Fraxinus americana) czy jesion zieleń (Fraxinus nigra).
Wygląd
- Pokrój: Jesiony mają wzniesiony, szeroki pokrój. Drzewa dorastają do wysokości 20–30 m, a ich korona jest szeroka i rozłożysta.
- Liście: Liście są przeciwległe, złożone z 5–9 listków, mają kształt lancetowaty i ciemnozieloną barwę. Jesienią liście przebarwiają się na żółto, co dodaje uroku drzewom.
- Kwiaty: Kwiaty są niepozorne, zielonkawe lub purpurowe, zebrane w wiechy. Kwitną wczesną wiosną, zanim pojawią się liście.
- Owoce: Po kwitnieniu rozwijają się charakterystyczne skrzydlaki, które są nasionami jesionu. Owoce dojrzewają latem i opadają jesienią.
Warunki uprawy
- Stanowisko:
- Jesiony preferują stanowiska słoneczne lub półcieniste. Dobrze rosną w miejscach osłoniętych od silnych wiatrów.
- Gleba:
- Rośnie najlepiej w glebie żyznej, dobrze przepuszczalnej, o umiarkowanej wilgotności. Preferuje gleby wapienne, ale potrafi przystosować się do różnych typów gleb.
- Mrozoodporność:
- Jesion jest mrozoodporny i dobrze znosi polski klimat, choć młodsze rośliny mogą wymagać osłony w najcięższe zimy.
Pielęgnacja
- Przycinanie: Przycinanie jesionów wykonuje się w celu usunięcia uszkodzonych, chorych lub krzyżujących się gałęzi. Najlepiej robić to wczesną wiosną.
- Nawożenie: Warto nawozić jesiony na wiosnę nawozami organicznymi lub mineralnymi, aby wspierać ich wzrost i zdrowie.
- Podlewanie: W okresach suszy młode drzewa powinny być regularnie podlewane, aby wspierać ukorzenienie.
Choroby i szkodniki
- Jesiony mogą być narażone na różne choroby i szkodniki, w tym:
- Choroba grzybowa: Takie jak zgnilizna korzeni czy plamistość liści.
- Szkodniki: Takie jak mszyce, które mogą atakować liście i pędy. Inne to szrotówek bukszpanowy oraz chrząszcz.
Zastosowanie w ogrodzie
- Ozdoba ogrodowa: Jesiony są często sadzone jako drzewa ozdobne w parkach, ogrodach i alejach, gdzie ich szeroka korona i efektowne liście przyciągają wzrok.
- Drzewo cień: Dzięki dużym liściom i rozłożystej koronie, jesiony idealnie nadają się do tworzenia cienistych miejsc w ogrodzie.
- Drewno: Drewno jesionu jest twarde i elastyczne, często wykorzystywane w meblarstwie, stolarstwie oraz do produkcji instrumentów muzycznych.
Zalety jesionu
- Estetyka: Atrakcyjne liście i pokrój sprawiają, że jest to drzewo cenione w architekturze krajobrazu.
- Ochrona środowiska: Drzewa te przyczyniają się do poprawy jakości powietrza i stanowią siedlisko dla wielu gatunków ptaków i owadów.
- Drewno: Twarde i trwałe drewno, wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu.
Jesion to wartościowa roślina, która z pewnością znajdzie swoje miejsce w każdym ogrodzie. Jego piękne liście, solidna konstrukcja i funkcjonalność czynią go cennym dodatkiem do każdego krajobrazu.
