Geranium ibericum – bodziszek gruziński

Nazwa łacińska: Geranium ibericum
Wysokość: 40–60 cm
Szerokość: 50–70 cm
Forma wzrostu: rozłożysta, kępiasta bylina o zwartej budowie i silnym tempie wzrostu

Opis ogólny:
Bodziszek gruziński (Geranium ibericum) to wyjątkowo efektowny gatunek byliny z rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae), pochodzący z rejonów Kaukazu, a dokładnie – jak sugeruje nazwa – z terenów historycznej Iberii na obszarze dzisiejszej Gruzji. Jest to bardzo ozdobna roślina wieloletnia, ceniona w ogrodnictwie za swój bujny pokrój, dekoracyjne liście oraz intensywnie fioletowe, dużych rozmiarów kwiaty. Doskonale sprawdza się zarówno w ogrodach przydomowych, jak i w zieleni publicznej.

Pokrój i wzrost:
Tworzy zwarte, półkuliste kępy złożone z gęstego ulistnienia i wzniesionych pędów kwiatostanowych. Roślina szybko się rozrasta, tworząc szerokie poduchy, które mogą z czasem pełnić funkcję zadarniającą. Pędy kwiatowe są dość grube, owłosione, wzniesione i rozgałęzione.

Liście:
Liście są duże, głęboko powcinane, dłoniaste, z 5–7 klapami, o lekko ząbkowanych brzegach. Mają wyrazisty, zielony kolor i są miękko owłosione. Tworzą gęstą rozetę przyziemną oraz są rozmieszczone naprzemianlegle na pędach. Ich faktura i kształt stanowią ozdobę nawet poza okresem kwitnienia.

Kwiaty:
Kwiaty bardzo dekoracyjne, duże (średnica 4–5 cm), pięciopłatkowe, osadzone pojedynczo lub po kilka na końcach rozgałęzionych łodyg. Barwa płatków intensywnie fioletowo-niebieska lub purpurowo-fioletowa, często z delikatnymi, ciemniejszymi żyłkowaniami promieniście rozchodzącymi się od środka. Środek kwiatu może mieć ciemniejszą plamkę lub oko. Kwitnienie trwa od końca maja do lipca, a w sprzyjających warunkach może się lekko przedłużać. Kwiaty są miododajne – przyciągają pszczoły, trzmiele i motyle.

Stanowisko:
Preferuje stanowiska słoneczne do półcienistych. W pełnym słońcu kwitnie obficiej, natomiast w półcieniu tworzy bardziej rozłożyste, soczyście zielone kępy. Nadaje się do różnych typów ogrodów dzięki swojej adaptacyjności.

Gleba:
Najlepiej rośnie w glebach żyznych, próchnicznych, przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych. Dobrze toleruje gleby ogrodowe o średniej żyzności. Optymalne pH gleby to lekko kwaśne do obojętnego. W razie potrzeby dobrze znosi okresowe przesuszenia.

Mrozoodporność:
W pełni mrozoodporny (strefa USDA: 4–8), doskonale znosi zimy w polskim klimacie bez potrzeby zabezpieczania. Roślina długowieczna, przez wiele lat utrzymuje się na stanowisku bez potrzeby odnawiania.

Zastosowanie w ogrodzie:
– na rabaty bylinowe jako roślina drugiego planu
– w ogrodach naturalistycznych i leśnych
– na obrzeża krzewów i pod koronami drzew liściastych
– jako element ogrodów stepowych, łąkowych, rustykalnych
– do zadarniania większych powierzchni
– w połączeniu z trawami ozdobnymi, kosaćcami syberyjskimi, ostróżkami, rudbekiami i innymi bodziszkami
– może być stosowany w ogrodach miejskich i parkowych, również na skarpach

Zalety bodziszka gruzińskiego:
– silny wzrost i łatwość rozrastania się
– bardzo dekoracyjne liście i duże kwiaty
– odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne
– brak wymagań pielęgnacyjnych
– pełna mrozoodporność
– miododajność i walory ekologiczne (wspomaganie owadów zapylających)
– mała podatność na choroby i szkodniki
– atrakcyjność przez cały sezon wegetacyjny

Pielęgnacja:
Bodziszek gruziński to roślina niemal bezobsługowa. Po kwitnieniu warto przyciąć pędy, co może sprzyjać odrośnięciu świeżych liści i poprawie ogólnego wyglądu kępy. Nie wymaga regularnego nawożenia, choć jednorazowe zasilenie kompostem lub nawozem organicznym wiosną może poprawić kwitnienie. Rośliny można dzielić co kilka lat (najlepiej wczesną wiosną lub pod koniec lata), aby odświeżyć kępy i zapobiec ich zbytniej ekspansji.

Ciekawostki:
– Geranium ibericum naturalnie występuje w górskich rejonach Kaukazu, gdzie rośnie na kamienistych łąkach i obrzeżach lasów.
– Jest jedną z nielicznych bylin tak dobrze znoszących okresowe przesuszenie, a przy tym zachowujących efektowny wygląd.
– Dzięki naturalnej odporności na choroby i szkodniki często bywa wykorzystywany w ogrodnictwie ekologicznym.
– Można go sadzić pod drzewami, ponieważ dobrze znosi konkurencję korzeniową.